همه چیز درباره طراحی تجربه کاربری UX و ۲۰ نکته

تجربه کاربری یا USER EXPERIENCE که با UX نشان می دهند یک هدف دارد : محصول، کاربر پسند و جذاب باشد. یعنی خوش دست باشد، بتوان راحت از آن استفاده کرد. پیچیده نباشد.  در دسترس باشد. اطلاعاتی قابل خواندن باشد. نیاز های کاربران و مشتریان را در کوتاه مدت و بلند مدت بر طرف کند. هر چیزی که به استفاده راحت و سریع کاربران نسبت به یک محصول مرتبط باشد، در مختصات UX‌ قرار می گیرد. لذا، همه تخصص ها در این حوزه حضور دارند. تجربه کاربری از استفاده از یک محصول یا سرویس مثل اپ، تجربه ارتقا یافته، هوشمند و فناورانه است و برای ساخت یک اپ، حتما نیاز به  طراحان UX‌ داریم که هم ظرفیت های فناوری را بشناسند هم نیازهای عمومی کاربران و هم معیارهایی که توسط آن، می توان حداکثر رضایتمندی مشتری را به ارمغان آورد. در واقع تعامل انسان با اپ، موضوعی  است که در  مباحث HCI میگنجد.

گام مهم  در طراحی اپ، UI- UX‌ است. سرمایه شما پس از خلق  ایده و به منظور بارورسازی و شکوفایی ایده های طلایی،‌نیازمند طراحی خوب یو ایکس دارد تا مزیت رقابتی برای اپ شما در مقابل محصولات رقیب، خلق کند.

این گفتار ایده نگار، تلاش کرده تا مثال ها و اطلاعات خوبی در این حوزه در اختیار علاقمندان قرار دهد. با ایده نگار، در جریان تجارب به  روز و مستند سازی شده  کاربران ایرانی باشید.

با ایده نگار درباره تجربه کاربری بیش تر بدانید.

حتما بخواهید: همه چیز درباره رابط  کاربری UX و ۲۰ نکته خیلی مهم

تجربه کاربری چیست؟

تجربه کاربری یا USER  EXPERIENCE  که با UX نمایش داده می شود، ترکیبی از تجربه و کاربری است. تجربه کاربری یعنی تجربه ای است که کاربر از یک محصول خواهد داشت. خواه، تجهیزات رایانه ای باشد، خواه استفاده از یک خودرو لوکس باشد و حتی استفاده از گوشی موبایل و اپلیکیشن گوشی هوشمند.

تجربه کاربر از محصولات و خدمات، متفاوت است. تجربه ای که امروز از یک کالا یا سرویس دارید،  شاید فردا نداشته باشید و درک شما و توانایی شما در استفاده از کالا یا خدمات، افزایش یابد. افراد، تجربه متفاوتی در استفاده از کالا و خدمات دارند و به همین خاطر، همواره مشتریان، بهترین پیشنهاد کنندگان و توصیه کنندگان به شرکت ها و موسسات برای اصلاح و بازنگری در محصولات و خدمات و ارائه کالاهایی با کیفیت تر هستند.

مشتریان سخت گیر و مشکل پسند معمولا بهترین تجربه های کاربری را داشته و بهترین فیدبک را می دهند.  خواه در حوزه مد و لباس باشد و خواه در زمینه طراحی اپ موبایل.

تجربه ای که کاربران از یک سرویس و محصول دارند، سال به سال  تغییر میکند و شرکت ها و موسسات، با انبوهی از تجارب مختلف کاربران روبرو هستند که به صورت  REVIEW  ها  و پیشنهادات از طریق کانال های تعامل شرکت با مشتریان، ارسال می شود. مثل سامانه های پیامکی یا فرم ارتباط با ما یا کامنت زیر پست ها و غیره.

هر  انداره یک تولید کننده، بستر تعاملی قوی تری برای ارتباط با مشتریان داشته باشد و اصطلاحا، CRM یا همان  CUSTOMER RELATIONSHIP MANAGEMENT (مدیریت ارتباط با مشتریان) قوی تری داشته باشد، در واقع می تواند فیدبک ها بهتری از مشتریان دریافت کرده و سازمان یادگیرنده (LEARNING  ORGANIZATION) قوی تر را هدایت کند.

هر  چقدر رفتار سازمانی یک شرکت/موسسه/بنگاه،  بر مبنای یادگیری بنا شده باشد، مشتریان، اشتیاق بیشتری به رابطه با شرکت و به  اشتراک گذاری ایده و نظرات و انتقادات خواهند داشت که در دنیای پر رقابت امروزی، یک  نوع برگ برنده برای شرکت های تولید کالا و خدمات است. در مباحث مدیریتی به خصوص در عرصه کارآفرینی دیجیتالی (DIGITAL ENTREPRENEURSHIP) بحث مشارکت مشتری (CUSTOMER  ENGAGEMENT)، بستری برای نیل به آرمان رضایت مندی مشتری (CUSTOMER  SATISFACTION) است.

حتما بخوانید: ۲۰ نکته مهم در طراحی اپلیکیشن های کاربردی پردانلود با ۱۰ مثال

به زبان ساده تر، اگر شرکت یا موسسه شما، علاقمند است مشتری بیش تری داشته باشد، بایستی به  دنبال راهکارهایی جهت افزایش رضایت  مندی مشتریان فعلی باشد تا مشتریان بالقوه بیش تری را جذب کند. به همین خاطر، باید کاربران زیادی  با محصولات شرکت آشنا شده و آن را تست کنند.

حضور در نمایشگاه ها، کارگاه ها، راه اندازی کمپین های تبلیغاتی و  بازاریابی، بستری برای تعامل بهتر و رو در رو با مشتریان است تا توانایی های شرکت /موسسه  را بهتر درک  کنند و شرکت، تجارب بهتری  کسب کند.

تجاربی که می تواند شرکت را در طراحی  محصولات یا خدماتی با UX بهتر، یاری کند. یکی از دلایلی که توصیه می شود تا اپ ها در زمان RELEASE، نسخه رایگان داشته باشند و سپس بر اساس پرداخت درون برنامه ای،  به ازای دریافت خدمات، شارژ شوند، همین است که شرکت، پروتکل های UX خود را ارتقا دهد. کاربر بیشتر، فیدبک  بیش تر و تجربه بهتر در به روز رسانی تجربه کاری اپ را به ارمغان می اورد.

ذهن خوانی با UX

در واقع تجربه کاربری، تلاش  می  کند تا ذهن مخاطب را پیش بینی  کند. با نیازسنجی درست علایق کاربران در یک موضوع و بازار خاص، می  توان محصولی را طراحی کرد تا سبب افزایش  تعامل  کاربران  با آن  شده و در بلند مدت، دردی از  درد های مشتریان و نیازهای مخاطبان را بر طرف کند. برای این که درمان گر باشید، اول باید درد را به درستی تشخیص بدهید. یک طبیب حاذق، اول معاینه میکند و سپس تشخیص می دهد و سپس  راهکارهایی برای درمان،  تجویز  می کند.

طراح تجربه کاربری (USER EXPERIENCE DESIGENER) صرفا، طراح وب نیستند. صرفا، کد نویس نیستند. صرفا گرافیست یا حتی طراح رابط کاربری  (UI DESIGNER) نیستند. باید یک طراح تجربه  کاربری حرفه ای، مجموعه ای از آگاهی های سایکولوژی بازار،  دانش سایبری و مهارت های طراحی را داشته تا از این علم میان رشته ای، برای خلق یک محصول کاربر پسند (USER FRIENDLY) استفاده کند. مطالعات نیازسنجی (FEASIBILITY STUDY) گام اول است.  شناخت درست بازار و فهم نیازهای کاربران که داده های خوبی برای طراحان UX به ارمغان می آورد.

در واقع طراحان تجربه کاربری، نظرات خوب و بد را ارزیابی کرده و پس از شناسایی نیازها (دردها)، راهکارهایی (نسخه) برای عملیاتی کردن روش های کسب هدف (پاسخ به  نیاز مشتریان) را طراحی می کند. در  دنیای دیجیتال،این کارها در حوزه  سایت  و اپ انجام می شود.

طراحان تجربه کاربری، به دنبال بهترین سناریو برای عملیاتی کردن راهکارهایی  هستند که توسط  آن،کاربر بتواند بهترین استفاده  از نرم افزار را برای  پاسخ  به  نیازهایش در اختیار بگیرد.  مثلا شما اپ مشاوره  تحصیلی نوشته اید. تجربه  کاربری به شما می گوید که اپ، بایستی ساده، سریع و حرفه ای بوده و کاربر بتواند اول با مجموعه ای از متخصصان  در CATEGORY مورد نظرش، دسترسی پیدا کند.  سپس طبق علاقه، یکی از متخصصان را انتخاب وطبق رویه اپ، با آن ها تعامل کند.

در طراحی تجربه کاربری، هر چیزی که سبب افزایش علاقه  کاربران به  استفاده از محصول (اینجا منظور اپ) می شود، در کانون توجه قرار دارد. در واقع در تجربه کاربری، کاربر در کانون توجه است  و (USER  CENTERED DESIGN) در دستور  کار قرار می گیرد. هر کاری که سبب شود تا کاربر، راحت تر و سریع تر از اپ استفاده کند، در مختصات تجربه کاربری قرار می  گیرد که طراحی رابط کاربری  (UI) از آن جمله  است.

آنچه در طراحی تجربه کاربری اهمیت دارد

در تجربه  کاربری که هدفش،حداکثر سازی علاقه کاربران به  استفاده از محصول است، ۱۰  نکته  حداقل باید مد نظر طراحان اپ باشد که در این گفتار  ایده نگار به شرح  زیر  معرفی می شود:

• در طراحی تجربه کاربری، سعی کنید تا اپ، متناسب با نیازهای مشتریان در همان موضوع کاری باشد. سن و جامعه هدف مشتریان، تاثیر  زیادی  در عمومی  سازی یا تخصصی سازی اپ دارد. اپی که برای جامعه پزشکان  طراحی می شود با اپی که برای دانش آموزان طراحی می شود یا اپی که برای دانشجویان، کاملا UX متفاوتی را طلب میکند.
• در طراحی تجربه  کاربری، بایستی محتوای متنی و تصویری، به گونه ای شابد که کاربران محصول را در میان مدت و بلند مدت، همراه اپ کرده  و آن ها را به استفاده مداوم از  اپ، ترغیب کند.
• یکی از موارد مهم در طراحی تجربه  کاربری،ایجاد بخش راهنما (GUIDE/HELP) است. این قسمت بایستی  به  گونه ای باشد که هم سوالات احتمالی کاربران را پیش بینی و برای  آن ها، پاسخ هایی شایسته ارائه  کند. لذا بخش FAQ  در قسمت HELP اپ های خوب، بسیار دیده می شود و کاربردی است.
• یکی از موضوعاتی که در طراحی تجربه کاربری  اهمیت دارد، امکان تغییر رنگ و فونت محتوا توسط کاربران است.

• اگر بتوان به کاربر این فرصت را داد تا پس زمینه (BACK GROUND) ای که برای اپ طراحی کردید را بر اساس نیاز خود تغییر دهد، یک گام به  جلو داشته  و می توانید امیدوار باشید که اقدامی مناسب برای توجه به نیاز مشتریان خود، در نظر گرفته  اید. این بحث مهمی است. پس زمینه ای که شما طراحی  کردید، الزاما نمی تواند برای بلند مدت، محبوب اکثریت کاربران  و مشتریان باشد.
• چیدمان اطلاعات در اپ،  برای سهولت در استفاده  از خدمات،اهمیت بسیار دارد. این جا، بایستی از نظرات طراحان رابط  کاربری باید استفاده  کرد تا آن ها، بر اساس تجارب خود، نوع قرارگیری اطلاعات در اپ را اتود زده و بهترین اتودها انتخاب شود.
• نسخه های به روز رسانی شده اپ ها، در واقع تلاش هایی هستند که نشان می دهد، طراحان تجربه کاربری، تا چه اندازه به فیدبک ها علاقمند بوده و برای ارضا نیازهای کاربران  و مشتریان، توصیه ها را در  نسخه های به روز رسانی شده اپ ها،اعمال می کنند. مثلا، صدور کد رهگیری برای نظراتی که در بخش  CONTACT US یک اپ ارسال می شود تا پیگیری پیام  توسط  کاربران آسان شود. یا نمایش اسکرین  اپ  در شب یا امکان علامت گذاری و بزرگ نمایی متون توسط کاربر.
• تجربه کاربری در طراحی اپ  باید بکوشد تا به کاربران امکان بدهد که محتوای مورد نیاز خود را در پلتفرمی  خارج از پتلفرم اپ نیز  بتوانند مشاهده کنند. مثلا امکان دانلود عکس ها و ویدیوها وجود داشته باشد.  بنابراین در UX بحث ذخیره  سازی  اطلاعات،اهمیت دارد.

۴ بخش تجربه کاربری

تجربه  کاربری را می توان شامل چهار بخش اصلی دانست.

طراحی تعاملی (INTERACTIVE DESIGN) از جمله فازهایی است که در  بخش  تجربه  کاربری بایستی مورد نظر شرکت ها و استارت آپ ها و دیزاینر ها قرار بگیرد. این بخش به این موضوع می پردازد که تمهداتی در دستور کار قرار بگیرد تا محصول برای طبف گسترده ای از کاربران، سهل الوصول باشد. سرعت بارگذاری بالا داشته باشد. خطای نصب را کاهش و ضریب UNINSTALL نرم افزار را به حداقل برساند.

کاربرد پذیری

بحث دوم در مقوله UX ، کاربرد پذیری (USEABILITY) است. یعنی  چگونه می توان کارایی محصول را در قالب یک برنامه زمان بندی شده،‌ارتقا دهد. چه امکاناتی می توان به پلتفرم  موجود استفاده کرد تا کاربرد محصول برای کاربران در قالب اصل طراحی  تعاملی و معماری اطلاعات، افزایش یابد.

معماری اطلاعات در UX

استراکچر نمایش اطلاعات در اپ اهمیت دارد. LAYOUT اطلاعات و شیوه نمایش آن و امکان جست و جو و نمایش اطلاعات SEARCH شده،‌ همگی از مقولاتی هستند که در بحث معماری اطلاعات اپ باید مورد نظر طراحان تجربه کاربری قرار بگیرد.

فیدبک مداری در UX

تجربه کاربری خوب، تجربه ای است که صرفا ماحصل پیش بینی طراحان و سرمایه گذاران اپ  نباشد. اپی که طراحی می شود،  باید قسمتی برای ارسال  فیدبک کاربران  داشته باشد. طراحان تجربه کاربری، بایستی  مدام، مشتریان را به ارسال نظرات و توصیه ها و انتقادات، ترغیب کنند.

ترغیب حداکثری، افزایش میزان  مشارکت پذیری کاربران در روند طراحی و اصلاح اپ را به ارمغان خواهداورد که داده های فوق العاده و رایگانی برای توسعه محصول است. در حوزه  BRANDING به همه این داده ها، نیاز مبرم داریم  که چراغ نقشه راه  (ROAD MAP) شما خواهدبود.

مثلا شما یک اپ بازی تعریف کردید که انیمیشن آن به خوبی لود نمی شود یا رنگ بندی آن ضعیف است یا متون با رنگ بد روی اسکرین به  نمایش در می آید. فیدبک کاربران می تواند شما را از UNSITALL های طوفانی کاربر خشمگین معترض! نجات  دهد. پس باید خیلی هوشیار و زرنگ باشید. پس،  کاربرپژوهی  را جدی بگیرید.

استراتژی محتوا در UX

یک طراح  تجربه کاربری خوب، بایستی از تولید کنندگان حرفه ای محتوا بخواهد تا بر اساس رابط کاربری طراحی شده و  ساختاری که برای کاربری حداکثری محصول در نظر گرفته  شده  است، محتوای مورد نیاز در اختیار مشتری قرار بگیرد. اپی را می توان در مارکت های امروز موفق دانست که بتواند، محتوای خوب و محبوبی در اختیار کاربران  قرار دهد.

محتوای خوب نداشته باشید، خیلی زود از گردونه رقابت، خارج می  شوید. بازار اپ در مارکت های دانلود،مثل بازار سهام، بازاری بی رحم  است. رقبا اصلا یه  شما رحم نمی کنند. ضعیف باشید، حذف می شوید.

برای حضور طولانی  مدت و کسب سود، بایستی فرصت آفرین  باشد و ارزش افزوده ایجاد کنید. برای خلق ارزش افزوده، چاره ای ندارید که محتوای خوب داشته باشید و به تجربه کاربری، بها دهید. همه این ها در بستر چشم انداز و ماموریت (VISION/MISSION) قابل تعریف است.

UX از کجا آغاز می شود؟

این پرسشی است که معمولا کاربران ایده نگار مطرح می کنند. یو ایکس از کجا آغاز می شود؟ گام اول یو  ایکس چیست؟

همان طور که در  ابتدای این گفتار ایده نگار گفتیم، گام اول برای تجربه کاربری، فهم نیاز مخاطب است. برای فهم نیاز های مخاطبان و جامعه هدف، باید مطالعات بازار (MARKET STUDY) داشته باشید. یعنی مطالعات آماری و تحقیقات میدانی (MARKET RESEARCH) که از تدوین پرسشنامه آغاز تا تحلیل داده ها را در بر می گیرد. باید ببینید که کاربران شما چه نیازهایی دارند که از طریق اپ شما، می توان آن ‌ها را پوشش داد. این گام مهمی است که تجربه  کاربر به شما در مرحله پیش دیزاین می دهد.

مرحله بعدی در UX ، این است که اطلاعات جمع آوری شده را از طریق پرسشنامه و مطالعات بازار،  دسته بندی و آنالیز کنیم و برای همین، بحث USER SEGMENTATION  بسیار مهم است. شما برای هر دسته از کاربران خود بایستی نیازهایی را شناسایی و برای رفع نیازها از طریق اپ، برنامه ریزی  کنید. اولویت شما در تجربه کاربری، باید پوشش نیازهای اکثریت کاربران در قالب app باشد.

در فاز بعدی طراحی تجربه کاربری،شما باید بررسی کنید و ببیند که چگونه  میتوان داده های جمع آوری شده در فاز  اول و آنالیز شده در فاز دوم،در قالب کدها و برنامه نویسی و چیدمانی که UI در اختیار  شما قرار داده  است، تعریف و عملیاتی شود. لذا ساختار صفحات، منوها، بخش هایی که بایستی برای ارضا نیازهای شناخته شده کاربران در محیط اپ در  نظر گرفته  شود، طراحی شود.

حتما بخوانید: ۱۰۰ توصیه برای ساخت اپ ژورنال ها

ابزارهایی برای UX

ابزار های کاربردی بسیاری  برای  طراحی UI- UX‌وجود دارد. مدیریت بصری  اطلاعات و دیجیتالی کردن اتودها، همیشه کار آسانی نیست. لذا  برای این که نقشه های ذهنی خود را در حوزه  UX به  صورت دیجیتالی دراورید، از MINDMANAGER استفاده کنید. نرم افزار MASON هم مثل OVERFLOW برای  طراحی کامپوننت هایی که در طراحی تجربه  کاربری نیاز دارید، کاربرد فراوانی دارد. برای نوشتن فیدهای خبری و صفحات ثبت نام، MASON که گزینه خوب است.

البته  در محیط های رایانش ابری هم نرم افزار SMARTDRAW را در نظر داشته باشید که شما را در فاز های طراحی UX ، یاری می کند.

اگر  به دنبال پروتوتایپ (نسخه اولیه) در طراحی UX هستید،توصیه میکنیم از ابزارهای  قدرتمند UXPIN استفاده کنید. مثل MOCKPLUS، ابزاری برای  PROTOTYPE‌ بوده و شما را در ساخت اولیه محصولی که در ذهن دارید،‌‌ یاری می کند. البته  صدها قالب آماده در CREATLY هم  در دسترس شما خواهد بود. در مرحله طراحی UI، حتما نرم افزار VISIO به کمک شما خواهد آمد.

اگر به دنبال SKETCH زنی هستید، حتما از Invision استفاده کنید که  محبوب AIRBNB (غول اجاره خانه های شهروندان در  اینترنت) است.

در بحث یو ایکس،  داستان WIREFRAME ها مهم است. نرم افزار POWERMOCKUP ابزار طراحی  قدرتمندی برای این افزار در طراحی  تجربه کاربری است و شما را با اسلایدهای خوبی آشنا می کند. روشی شبیه نرم افزار AXURE RP دارد و خروجی های مختلفی می توان از آن گرفت. اگر کدنویس نیستید ،آنچه در ذهن دارید را از طریق VISUAL INSPECTOR پیاده کنید. البته  نسخه بلند مدت آن پولی است.

در این مقاله  درباره  USABILITY صحبت کردیم. برای تست کاربرد پذیری، به سراغ USERTESTING بروید.

فایده یک  تجربه کاربری خوب چیست؟

• حداکثر سازی رضایت مشتریان
• کسب مخاطب بیشتر
• عملی کردن روند جریان سازی اپ که در بحث USER INTERFACE به آن توجه می شود.
• افزایش شمارگان نصب فعال روی گوشی های هوشمند کاربران
• کاهش خطای نصب و فعال سازی و استفاده از اپ
• ارتقا میزان بهره مندی از مزایای فناوری گوشی های هوشمند.
• کاهش قابل  ملاحظه هزینه های تولید محصول
• تبلیغ قابلیت ها و توان مندی  های اپ به  مشتریان جدید
• افزایش شانس فروش خدمات  اپ
• کاهش هزینه  های پشتیبانی
• کاهش هزینه های پاسخ گویی به پرسش های عادی کاربران
• آسیب شناسی خدمات در کوتاه مدت
• پایین آمدن خطای انسانی در فاز طراحی و عملیات.

حتما بخوانید: تفاوت UX و UI چیست؟

مخاطب  گرامی!

اگر به عنوان طراح اپ، این گفتار را مطالعه کردید، از شما میخواهیم که نظرات و تجارب خود را در حوزه طراحی  تجربه کاربری و هم چنین UI از طریق بخش کامنت با ایده نگار به  اشتراک بگذارید. اگر علاقمند به سرمایه گذاری در حوزه طراحی و ساخت اپلیکیشن های کاربردی پر  دانلود در اپ استورهای داخلی و بین المللی هستید، به منظور رشد و باوری ایده های طلایی خود و طراحی UX بهینه، با کارشناسان ایده نگار تماس بگیرید.